Nowa stawka minimalna, PPK, wypłata na konto zamiast do ręki, zasady przechowywania akt pracowniczych - to najważniejsze zmiany, jakie czekają pracowników w 2019 roku.
Pracowników w 2019 roku nie czeka rewolucja, nowy Kodeks pracy utknął w procesie legislacyjnym, podobnie jak ustawa o rynku pracy mająca zastąpić tę o promocji zatrudnienia. Wbrew medialnym doniesieniom mówiącym o rewolucyjnych przepisach obowiązujących od Nowego Roku, zmiany można policzyć na palcach jednej ręki.
Minimalne wynagrodzenie
Najważniejszą zmianą, jaki przyniósł nowy rok, jest podniesienie stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę. – Cieszę się, że wraz z nowym rokiem minimalne wynagrodzenie za pracę wzrasta do 2250 zł, a minimalna stawka godzinowa do 14,70 zł. To o 150 zł więcej niż w roku poprzednim i o 500 zł więcej w porównaniu z rokiem 2015 – powiedziała minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska, cytowana na internetowej stronie resortu.
Od 1 stycznia 2019 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 2250 zł brutto, czyli wzrosło w porównaniu do ubiegłego roku o 7,1 proc. i stanowi 47,2 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na rok 2019.
Resort zapowiedział również zmianę, która zakłada wyłączenie dodatku stażowego z podstawy wymiaru minimalnego wynagrodzenia za pracę, jednak miałaby ona zostać wprowadzona od 1 stycznia 2020 roku. – Dzisiaj dodatek stażowy to fikcja, a pracownik samorządowy z 20-letnim stażem zarabia minimalną krajową – tak samo, jak pracownik, który dopiero rozpoczyna pracę. Chcemy, by dodatek stażowy, czyli w przypadku pensji minimalnej ok. 200 zł, był doliczany do wynagrodzenia. To w naszej ocenie to sprawiedliwe rozwiązanie – podała minister Elżbieta Rafalska.
Przechowywanie akt pracowniczych
Od 1 stycznia 2019 wchodzą w życie również przepisy ustawy w związku ze skróceniem okresu przechowywania akt pracowniczych oraz ich elektronizacją. Obecnie pracodawca ma obowiązek prowadzić dokumentację związaną z pracą oraz przechowywać ją przez 50 lat, podobnie jak akta osobowe pracowników.
Dokumentacja obejmuje akta osobowe pracowników i pozostałe akta dotyczące np. ewidencji czasu pracy, list płacowych czy karty przydziału odzieży i obuwia roboczego. Za nierealizowanie wspomnianego obowiązku pracodawca podlega karze grzywny od 1000 do 30 000 zł.
W 2019 roku okres obowiązkowego przechowywania dokumentacji pracowników skraca się z 50 do 10 lat. Jednak ta zmiana obligatoryjnie dotyczy osób zatrudnionych po 1 stycznia 2019 roku, w przypadku pracowników wykonujących swoje obowiązki od 1 stycznia 1999 do 31 grudnia 2018 roku pracodawca ma możliwość skrócenia okresu przechowywania do 10 lat, o ile złoży w ZUS-ie raport informacyjny. W nim powinny znaleźć się dane niezbędne do wyliczenia emerytury lub renty. Jeżeli takiego raportu nie złoży, nadal będą go obowiązywały przepisy dotyczące 50-letneigo okresu przechowywania akt.
Wypłata na konto
Do końca 2018 roku obowiązywały przepisy, które wymagały od pracodawcy przekazania zatrudnionemu gotówki, chyba że uprzednio pracownik wyraził zgodę na inną formę wypłaty lub pracodawca umieści stosowny zapis na przykład w regulaminie wynagradzania. Od 1 stycznia 2019 roku zasada jest odwrotna – „odgórny” będzie przelew. Mówi o tym art. 86 § 3 Kodeksu pracy: „Wypłata wynagrodzenia jest dokonywana na wskazany przez pracownika rachunek płatniczy, chyba że pracownik złożył w postaci papierowej lub elektronicznej wniosek o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych”.
Pracownicze Plany Kapitałowe
Pracownicze Plany Kapitałowe to program dodatkowego i dobrowolnego oszczędzania, który będzie dotyczył – jak szacuje resort finansów - około 11,5 mln zatrudnionych.
Od połowy 2019 r. gromadzenie oszczędności w ramach PPK będą mogły rozpocząć pierwsze grupy pracowników. Środki zgromadzone zostaną wypłacone zatrudnionym po osiągnięciu przez niego 60. roku życia i będą one stanowiły ich prywatną własność. Wpłaty będą dokonywane przez pracodawcę i uczestnika programu, wpłata podstawowa wyniesie 2 proc. wynagrodzenia, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe od uczestnika programu i 1,5 proc. wynagrodzenia, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe od podmiotu zatrudniającego.
Uczestnik PPK, według informacji podanych przez resort finansów, którego miesięczne wynagrodzenie uzyskiwane z różnych źródeł, będzie równe lub niższe niż 120 proc. minimalnego wynagrodzenia w danym roku – będzie mógł dokonywać wpłaty podstawowej niższej niż 2 proc., ale nie mniejszej niż 0,5 proc. Pracodawca będzie mógł zadeklarować w umowie o zarządzanie PPK dokonywanie wpłaty dodatkowej w wysokości do 2,5 proc.
„Przewidziano także specjalne wsparcie ze strony państwa dla uczestników PPK. Zachętą do rozpoczęcia i kontynuowania oszczędzania ma być jednorazowa „wpłata powitalna" w wysokości 250 zł dla każdego uczestnika PPK, która będzie finansowana z Funduszu Pracy. Zachętą do systematycznego oszczędzania będą także coroczne dopłaty do rachunku uczestnika w PPK. W praktyce będzie to „dopłata roczna" w wysokości 240 zł (wypłacona po spełnieniu warunków określonych w ustawie), która również zostanie sfinansowana z Funduszu Pracy” – podaje resort finansów.
Związki zawodowe dla wszystkich
Od 1 stycznia 2019 roku wszyscy zatrudnieni będą mogli wstąpić do związku zawodowego.
– Mamy z czego się cieszyć, ponieważ zrealizowane zostały ważne postulaty związku zawodowego. Prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych przysługuje teraz osobom wykonującym pracę zarobkową, nie tylko pracownikom na umowach o pracę, a to oznacza objęcie tysięcy osób m.in. na umowach-zleceniach, gdy wstąpią do związku zawodowego, obroną związku – ocenił po podpisaniu ustawy przez prezydenta szef Solidarności Piotr Duda.
W ustawie o związkach zawodowych zmienił się miedzy innymi artykuł pierwszy, który doprecyzowuje definicję zatrudnionego i zatrudniającego. W nim czytamy, że ilekroć w ustawie jest mowa o:
- osobie wykonującej pracę zarobkową – należy przez to rozumieć pracownika lub osobę świadczącą pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli nie zatrudnia do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia, oraz ma takie prawa i interesy związane z wykonywaniem pracy, które mogą być reprezentowane i bronione przez związek zawodowy;
- pracodawcy – należy przez to rozumieć pracodawcę w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy oraz jednostkę organizacyjną, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osobę fizyczną, jeżeli zatrudniają one inną niż pracownik osobę wykonującą pracę zarobkową, niezależnie od podstawy tego zatrudnienia.
Nowelizacja ustawy pozwoli osobom zatrudnionym w oparciu o umowy cywilnoprawne czy samozatrudnionym na wstąpienie do związków zawodowych.
Weronika Szkwarek
