Bieszczadzka Agencja Rozwoju Regionalnego - barr.ustrzyki-dolne.pl

Po faktoring sięgają przedsiębiorcy, którzy chcą uniknąć problemów z płynnością finansową spowodowaną opieszałością swoich kontrahentów w terminowym opłacaniu faktur. Jest to jednak forma finansowania przeznaczona przeważnie dla firm posiadających historię biznesową, działających na rynku około roku.

Faktoring z roku na rok zyskuje większe grono zwolenników. Firmy w ten sposób mogą zabezpieczyć się przed zatorami płatniczymi i ryzykiem niewypłacalności kontrahentów. I choć produkt ten skierowany jest do wszystkich przedsiębiorców, w praktyce niektóre firmy mogą nie być w stanie spełnić wymagań stawianych przez firmę faktoringową, m.in. minimalnego okresu prowadzenia działalności, posiadania obrotów na określonym poziomie czy współpracować z akceptowalnymi kontrahentami.

Umowa faktoringowa

Umowa faktoringowa w polskim prawie jest umową nienazwaną, której przepisy opierają się na kodeksie cywilnym oraz kodeksie spółek handlowych. Stronami umowy jest faktor, tj. instytucja finansowa oraz faktorant, czyli przedsiębiorstwo wnioskujące o finansowanie. W trakcie trwania umowy pojawia się jeszcze jeden podmiot – kontrahent (firma, której przedsiębiorca korzystający z faktoringu sprzedaje towary lub usługi), choć nie jest on de facto stroną umowy.

Zawarcie umowy faktoringowej w teorii powinno być bezproblemowe. Faktor nie ocenia bowiem zdolności kredytowej przedsiębiorcy, ani nie wymaga ustanowienia szczególnego rodzaju zabezpieczeń. Standardowo zabezpieczaniem faktoringu są same faktury – cesja z wszystkich istniejących na dzień zawarcia umowy oraz przyszłych wierzytelności. Mogą się jednak pojawić dodatkowe wymagania. Jeśli wczytamy się w pierwszy lepszy regulamin świadczenia usług faktoringowych najprawdopodobniej znajdziemy w nim zapis, że faktor może zażądać ustanowienia dodatkowych zabezpieczeń kontraktu, jeśli w jego ocenie ryzyko transakcji faktoringowej wzrosło. Choć nie często się to zdarza, przedsiębiorca może zostać wówczas poproszony o wystawienia weksla in blanco czy ustanowienia pełnomocnictwa do rachunku.

Niewątpliwie wygodą dla przedsiębiorcy jest forma zawieranej umowy. Przeważnie jest ona podpisywana na czas nieokreślony, co niweluje potrzebę jej odnawiania po danym okresie. Jednak określa ona limit, który jest ustalony dla każdego zgłoszonego kontrahenta. W praktyce wygląda to w ten sposób, że przedsiębiorca zgłasza listę kontrahentów do faktoringu, następnie faktor ustala limity i terminy ich obowiązywania w stosunku do każdego z nich. Wykup wierzytelności odbywa się zatem do określonej kwoty. Przy czym przedsiębiorca może w każdym momencie wnioskować o jej zmianę. 

Należy podkreślić, że każda ze stron może rozwiązać umowę faktoringową, przeważnie z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Dodatkowo, w niektórych sytuacjach faktor ma możliwość jej rozwiązania ze skutkiem natychmiastowym. Przesłanką do tego jest niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez faktoranta obowiązków wynikających z kontraktu.

Cesja – zabezpieczenie faktoringu

Cesja faktur na firmę faktoringową to kluczowy aspekt związany z umową faktoringową. Cesja jest podstawowym warunkiem, który powoduje że firma faktoringowa może sfinansować fakturę dla przedsiębiorcy w ramach zawartej umowy. Często spotykaną obawą przedsiębiorców jest fakt poinformowania o niej swoich kontrahentów. Warto zaznaczyć, że kontrahent o ile nie zastrzegł sobie prawa zgody na cesję w kontrakcie handlowym, zgodnie z polskim ustawodawstwem nie musi się na nią godzić, lecz po prostu zostaje o niej poinformowany.

Cesja jest istotnym elementem umowy faktoringowej nie tylko pod względem prawnym, ale również ma duże znaczenie jako mechanizm dyscyplinujący kontrahenta tj. pod jej wpływem zazwyczaj zaczyna terminowo regulować swoje zobowiązania. I choć przedsiębiorcy poddają fakt poinformowania odbiorcy o cesji jako jedną z największych obiekcji związanych ze współpracą z firmą faktoringową, bez niej faktoring sprowadza się tylko do finansowania. Takie rozwiązanie natomiast nie niweluje problemów (opóźnień w płatnościach) lecz wyłącznie ogranicza skutki (przedsiębiorca ma pieniądze, ale kontrahent nadal może się opóźniać).

Lista warunków do spełnienia

Choć w teorii faktoring jest prostą i szybką transakcją polegającą na odkupie wierzytelności, w zamian za co przedsiębiorca otrzymuje środki pieniężne stanowiące 80-90 proc. ich wartości, to w praktyce procedura jest bardziej skomplikowana.

Firma, która zamierza skorzystać z faktoringu, musi być przygotowana na szereg warunków stawianych przez faktora. Przede wszystkim jest to minimalny dopuszczany okres prowadzenia działalności. Większość instytucji finansowych wymaga od firmy, aby ta działała na rynku co najmniej 1 rok. Są jednak i takie, w których przedsiębiorca otrzyma finansowanie dopiero po 1,5 roku, a nawet po 3 latach. Zważywszy jednak na coraz większą liczbę firm zajmujących się oferowaniem faktoringu, szczególnie niewysokich limitów, przedsiębiorca ma szansę skorzystać z takiego produktu, nie posiadając ugruntowanej pozycji na rynku.

Minimalny okres prowadzenia działalności nie jest jednak jedyną przeszkodą w otrzymaniu faktoringu. Faktor rozpatrujący wniosek potencjalnego klienta zwraca również uwagę na:

• sposób prowadzenia rozliczeń – preferowana jest księgowość pełna,
• wielkość obrotów przedsiębiorstwa,   
• branżę, w której działa przedsiębiorca,
• reputację kontrahenta,
• okres współpracy między przedsiębiorcą a kontrahentem oraz jej jakość.

Powyższe czynniki wpływają na wielkość przyznanego limitu, ale również na opłaty, jakie poniesie faktorant.

Warunki uzyskania faktoringu przez przedsiębiorców
Instytucja finansowa	Minimalny okres prowadzenia działalności	Wymagania stawiane klientom	Maksymalna i minimalna kwota limitu faktoringu	Opłaty	Okres rozpatrywania wniosku
BGŻ BNP Paribas Faktoring	1,5 roku	- firma produkcyjna lub handlowa, - prowadzenie sprzedaży w kręgu stałych odbiorców z odroczonym terminem płatności, - pełna/ uproszczona księgowość	od 200 tys. zł, maks. wartość nie ma ograniczenia kwotowego	- prowizja przygotowawcza płatna jednorazowo za 12 mies. z góry,  - prowizja administracyjna pobierana od wartości brutto każdej faktury, - odsetki za okres finansowania (marża + stopa referencyjna)	3-4 dni robocze
BOŚ Bank	1 rok	prowadzenie pełnej księgowości	n/d	- prowizja przygotowawcza, - prowizja aranżacyjna, - prowizja operacyjna, - odsetki za udzielone finansowanie	kilkanaście dni roboczych
Idea Bank (Idea Money)	brak (w przypadku wyższych limitów min. 6 miesięcy)	- dobra kondycja firmy, - współpraca z rzetelnymi kontrahentami, - pełna/ uproszczona księgowość	dla nowych firm min. 10 tys. zł, maks. 100 tys. zł,  (wzrasta wraz z historią działalności)	- prowizja 0,078% dziennie, - są dwie możliwości: produkty z opłatą za przyznanie limitu oraz opłatami w stawkach procentowych związanych z finansowaniem wierzytelności i udzielaniem dodatkowych okresów finansowania lub produkty bez opłat za rozpatrzenie wniosku oraz przyznanie finansowania, oparte na comiesięcznym abonamencie i prowizjach za ewentualne dodatkowe okresy finansowania	- 10 min. procedura ekspresowa, - 15 h średni czas, - ok. 5 dni dla wniosków o produkty standardowe
ING Bank Śląski	1 rok	- brak wpisu w bazach dłużników, - rozliczanie się bezgotówkowo na podstawie faktur z odroczonym terminem płatności (od 7 dni do 90 dni), - współpraca z polskimi kontrahentami, - firmy z branży transportowej, budowlanej, usługowej, produkcyjnej i handlowej - przedsiębiorcy krajowi - pełna/ uproszczona księgowość	od 26 tys. zł do 50 tys. zł (z sublimitem na kontrahenta w wysokości 20 tys. zł)	- prowizja za finansowanie zależna od terminu wymagalności faktury, tj. im dłuższy okres finansowania tym wyższa	24 h po rejestracji w serwisie
mFaktoring S.A. (Grupa mBank S.A.)	1 rok	-pełna księgowość - sprzedaż z odroczonym terminem płatności - Prawidłowe, rotujące należności od relatywnie stałych odbiorców	w zależności od produktu   od 100 tys. zł, bez górnego limitu kwotowego	- prowizja przygotowawcza od wartości przyznanego limitu - prowizja faktoringowa od finansowanych faktur - odsetki od wypłaconych środków	- procedura ekspresowa -  1h - procedura uproszczona – 48h - procedura standardowa - 3-5 dni roboczych
Bank Millennium	brak	- posiadanie zdolności kredytowej, - posiadanie portfela należności od akceptowalnych przez bank odbiorców, - księgowość pełna(faktoring odwrotny, faktoring z Polisą Klienta, Mille-Link Faktoring), -księgowość uproszczona lub pełna(faktoring niepełny, pełny z ubezpieczeniem)	n/d	- prowizja przygotowawcza naliczana od kwoty przyznanego limitu, - prowizja za administrowanie wierzytelnościami, - odsetki naliczane od udzielonego finansowania inne, w zależności od rodzaju produktu faktoringowego	termin uzależniony od rodzaju produktu
Faktoria (Grupa Nest Bank)	6 miesięcy	- uproszczona księgowość/ pełna księgowość	od 100 zł do 1,2 mln zł	- prowizja powitalna od 0% do 3,4%, - prowizja za finansowanie od 0,033% dziennie do 0,16% dziennie (liczona od faktury brutto i jest to uzależniona od kondycji finansowej firmy)	od 0,5 h do 1 dnia roboczego
Bank Pekao	n/d	- osiąganie przychodów na poziomie co najmniej 5 mln zł, - wszystkie warunki ustalane są indywidualnie - pełna księgowość,	n/d	n/d	n/d
Santander Factoring	1 rok (dopuszczane odstępstwa)	- prowadzenie powtarzalnej współpracy z odbiorcami, - posiadanie stałego portfela należności rotujących, - prowadzenie  sprzedaży z odroczonym terminem płatności, - pełna księgowość	n/d	- prowizja od przyznanego limitu faktoringowego,  - odsetki od udzielonego finansowania (liczone według ustalonej marży ponad stopę bazową), - prowizja operacyjna od finansowanych faktur	- 3-5 dni,  - dla transakcji uproszczonych 1-2 dni
SGB-Bank (Faktorzy)	3 lata  (do analizy brane są dwa pełne okresy rozliczeniowe)	- pozytywna ocena kontrahentów wskazanych do finansowania, - pełna księgowość	od 100 tys. zł., maks. wartość nie ma ograniczenia kwotowego	- prowizja przygotowawcza płatna przy zawarciu umowy, liczona od wartości przyznanego limitu, - prowizja operacyjna płatna w chwili nabycia należności, liczona od wartości obrotu przekazanego do faktoringu, - odsetki naliczane od wartości środków wypłaconych klientowi, liczone za okres od daty wypłaty środków do daty otrzymania zapłaty przez faktora, - ubezpieczenia należności w przypadku faktoringu pełnego, liczone od wartości sfinansowanych należności, - opcjonalnie – opłata administracyjna, tj. zryczałtowana opłata miesięczna	ok. 2 tygodnie
Źródło: Bankier.pl, na podstawie danych przedstawionych przez instytucje finansowe

 

 Ile kosztuje faktoring?

Instytucje finansowe pobierają opłaty przy okazji sprzedaży każdego oferowanego przez siebie produktu. Najczęściej jest to prowizja za przyznanie limitu, prowizja za udzielenie finansowania, a następnie odsetki. Podobnie jest w przypadku faktoringu. Jest to wygodny sposób na pozbycie się przed przedsiębiorstwo balastu w postaci należności czekających na uregulowanie, ale nie jest to rozwiązanie tanie.

Wysokość łącznych kosztów, jakie poniesie przedsiębiorca zależy od rodzaju produktu, jaki wybierze, ale przede wszystkim od wartości wierzytelności, długości okresu, jaki przypada od daty wypłaty środków do otrzymania zapłaty przez faktora czy w końcu - kondycji finansowej firmy. Najczęściej spotykanymi opłatami są:

• prowizja przygotowawcza,
• prowizja operacyjna,
• odsetki za udzielone finansowanie.

Może również wystąpić prowizja za przejęcie ryzyka niewypłacalności kontrahenta, przeważnie w przypadku faktoringu pełnego, liczona od wartości sfinansowanych faktur. Dodatkowo przedsiębiorca może zostać obciążony innymi kosztami wynikającymi z przeterminowania w zapłacie przez kontrahenta lub opłaty wynikające z prowadzenia windykacji, a mianowicie: odsetkami za opóźnienie w spłacie należności wynikających z kontraktu (podstawowe opłaty, prowizje, oprocentowanie), opłatą likwidacyjną, prowizją za brak wykorzystania przyznanego limitu, miesięczną opłatą za dostęp online do serwisu faktoringowego, opłatą roczną za utrzymanie limitu czy opłatami przy okazji wszelkich korekt, porozumień czy aneksów sporządzonych do umowy.

Jak widać, zapewnienie sobie wygodnego źródła finansowania czy wsparcia w procesie zarządzania należnościami jest dość kosztowne. Z drugiej strony, ciężko jest obiektywnie wycenić jaką wartość dla przedsiębiorców posiada minimalizacja ryzyka związanego z niewypłacalnością kontrahentów.

Katarzyna Rostkowska