Zarząd województwa podkarpackiego 24 czerwca 2019 r. przyjął projekt Założeń Strategii rozwoju województwa - Podkarpackie 2030. Od 27 czerwca do 19 lipca br. istnieje możliwość wnoszenia uwag i wniosków do tego dokumentu.
- Przygotowany projekt Założeń Strategii zostanie poddany konsultacjom społecznym podczas konferencji zorganizowanych przez Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego.
- Zaplanowano spotkania 2 lipca w Przemyślu, 3 lipca w Tarnobrzegu, 4 lipca w Krośnie i 5 lipca w Rzeszowie.
- Spotkania z udziałem przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego oraz partnerów społecznych i gospodarczych będą okazją do dyskusji nad zasadniczymi zapisami konsultowanego dokumentu.
Negocjacje w szczególności będą koncentrować się nad zasadnością wyznaczonych celów i kierunków rozwoju, oczekiwanymi efektami planowanych działań oraz terytorialnym ukierunkowaniem tych działań.
Demograficzne wyzwania
W projekcie założeń podkreślono, że przebieg procesów demograficznych w Europie stanowi zagrożenie dla witalności województwa podkarpackiego, co jest jednym z kluczowych wyzwań rozwojowych dotyczącym wielu polityk na poziomie krajowym i regionalnym w nadchodzącej dekadzie.
Dlatego niezbędne jest zasadnicze przebudowanie systemu edukacji uwzględniające w kontekście europejskim: nowe zawody, zmodyfikowane zasadniczo trendy aktywności społeczeństwa na rynku pracy i sposoby świadczenia pracy.
Wyzwaniem dla władz regionalnych jest zatrzymanie procesów migracyjnych poza województwo, w szczególności osób młodych.
Ważną kwestią jest działanie na rzecz wzrostu przedsiębiorczości, gdyż wszystkie województwa Polski Wschodniej wykazują wartości tego wskaźnika poniżej średniej dla Polski, a województwo podkarpackie notuje wynik najsłabszy.
Województwo podkarpackie ma niski wskaźnik urbanizacji, co oznacza iż zmiany w zakresie finansowania przez UE polityki rolnej i rozwoju obszarów wiejskich będą mieć istotny wpływ na instrumentarium wspierające rozwój społeczno-gospodarczy regionu.
Spadek funduszy europejskich
W projekcie dokumentu podkreślono, że strategia rozwoju województwa – Podkarpackie 2030 powinna uwzględniać fakt, że pomimo relatywnego zmniejszenia skali funduszy europejskich dla Polski po roku 2020 pozostaną one wiodącym źródłem współfinansowania rozwoju regionu przynajmniej do końca roku 2029 (wieloletnia perspektywa finansowa na lata 2021-2027 i zasada n+2, co oznacza wspófinansowanie ze środków EFSI UE do końca roku 2029).
Proponowane zwiększenie poziomu współfinansowania własnego do 30 proc. jest wyzwaniem dla słabszych ekonomicznie regionów takich jak województwo podkarpackie, w tym szczególnie dla najsłabszych beneficjentów.
Oznacza to wyzwanie dla podstaw finansowania strategii wojewódzkiej, określenia możliwości i źródeł takiego współfinansowania w przypadku najsłabszych podmiotów i konieczność podjęcia tego tematu w strategii.
Centralizacja europejskiej polityki spójności oznacza, że niezbędne jest znacznie szersze niż dotychczas poszukiwanie środków w programach krajowych i zarządzanych z poziomu europejskiego, przy relatywnym zmniejszeniu znaczenia regionalnego programu operacyjnego województwa podkarpackiego.
Plusy i minusy województwa
W projekcie dokumentu oceniono, że sytuacja demograficzna województwa podkarpackiego podlega trendom podobnym jak w całym kraju, jednak jest względnie korzystna.
Potrzebne jest jednak ograniczenie skali procesów migracyjnych, które są szczególnie dotkliwe dla peryferyjnie położonych obszarów w woj. podkarpackim, bo nie tylko pogarszają ilość i jakość kapitału ludzkiego oraz społecznego, ale ze względu na dominację ludzi młodych i dobrze wykształconych wśród osób migrujących, trwale pozbawiają te obszary możliwości rozwoju i skazują na dalszą marginalizację.
Znacząca poprawa wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną, jako podstawa podniesienia poziomu życia mieszkańców, zwiększenia atrakcyjności inwestycyjnej gmin i powiatów, a także większej dbałości o środowisko przyrodnicze.
Zdaniem autorów dokumentu, nastąpiła wyraźna poprawa zewnętrznej dostępności komunikacyjnej, głównie za sprawą autostrady A4. Rozpoczęte inwestycje w ramach szlaku Via Carpatia znacząco poprawią dostępność w układzie północ-południe i dostępność do Warszawy. W dalszym ciągu potrzebne są działania zwiększające spójność wewnętrzną regionalnego systemu komunikacyjnego i jego powiązania z układem zewnętrznym.
Inteligentne specjalizacje gospodarcze regionu dają szansę budowania silnej zdywersyfikowanej branżowo regionalnej gospodarki, zajmującej istotne miejsce w globalnym łańcuchu dostaw. Zwiększa się udział przemysłu w gospodarce regionu.
Kluczowe jest utrzymanie wysokiej dynamiki wdrażania innowacji i poprawa efektywności tego procesu mierzona znacznie większą niż obecnie liczną patentów i kwotą przychodów z działalności innowacyjnej. Należy uwzględniać globalne trendy gospodarcze, w tym Przemysł 4.0, i gospodarkę cyrkularną.
Konieczne jest odwrócenie niekorzystnych tendencji w podkarpackim rolnictwie i zwiększenie jego konkurencyjności, a także wzmocnienie roli w działaniach dotyczących rozwoju obszarów wiejskich i pozytywnego oddziaływania na środowisko przyrodnicze.
Potrzebne jest znacznie szersze niż dotąd wykorzystanie walorów środowiska przyrodniczego w rozwoju funkcji turystycznej województwa. Potrzebne są działania integrujące branżę turystyczną.
Kluczowym wyzwaniem dla rozwoju województwa jest równoważenie procesów rozwojowych, w związku z dającymi się zauważyć zróżnicowaniami na poziomie subregionalnym.
Ważnym potencjałem województwa jest korzystna struktura osadnicza, która pozwala budować model rozwoju z wykorzystaniem równomiernie rozmieszczonych w przestrzeni miast wskazywanych jako regionalne bieguny wzrostu. Jednak analizy regionalne i krajowe pokazują, iż mają one trudności generowania trwałego rozwoju i wymagają nowych instrumentów wsparcia.
Powinno następować ciągłe zwiększanie żywotności obszarów wiejskich (zwłaszcza peryferyjnie położonych) dla zachowania sieci osiedleńczej, a przede wszystkim dla podtrzymania tożsamości kulturowej mieszkańców i zachowania lokalnych tradycji.
Wyzwaniem są zmiany środowiskowe wpływające na warunki życia ludności i dostęp do podstawowej infrastruktury (w tym wodociągowej i energetycznej), będące wynikiem zmian klimatycznych.
źródło: portalsamorzadowy.pl
