Świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przebywającym na terenie Rzeczpospolitej Polskiej
Świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia uchodźcom z Ukrainy jest przyznawane na podstawie art. 13 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Wysokość świadczenia wynosi 40 zł za osobę za dzień, przy czym świadczenie to obejmuje zapewnienie zarówno koszty zakwaterowania jak i wyżywienia.
Świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania Ukraińcom płatne jest nie dłużej niż przez 120 dni od dnia przybycia obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jeżeli więc zakwaterowanie miało miejsce nie od razu po przyjeździe, ale np. dopiero po upływie kilku dni, okres za który można otrzymać świadczenie odpowiednio się skraca.
Środki wypłacane są przez samorząd „z dołu”, a więc za okres zakwaterowania i wyżywienia, który już upłynął. W praktyce wnioski o wypłatę świadczeń oczekują na rozpatrzenie dłużej. Właściwy urząd dokonuje weryfikacji prawdziwości danych zawartych we wniosku o świadczenie. W razie gdy we wniosku podano informacje nieprawdziwe świadczenie nie zostanie przyznane. Należy liczyć się z możliwością wizytacji przedstawicieli urzędu gminy pod wskazanym adresem zakwaterowania, chociaż obecnie brak informacje, żeby takie weryfikacje były przeprowadzane.
Jeśli podmiotem zapewniającym zakwaterowanie i wyżywienie jest jednostka organizacyjna, osoba prawna albo przedsiębiorca, wojewoda ma prawo zdecydować o podniesieniu tej kwoty powyżej stawki 40 zł. Może nastąpić to również w przypadku, jeśli zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy zapewnione było przed dniem wejścia w życie ustawy.
Według obowiązujących przepisów obywatel Ukrainy korzystający z pomocy musi mieć PESEL, a w formularzu o przyznanie świadczeń za zakwaterowanie obowiązkowo należy ten PESEL podać. Dane osób na które składane są wnioski (obywateli Ukrainy korzystających z zakwaterowania) są obecnie gromadzone w bazie danych, w celu wyeliminowania nadużyć.
Obywatele Ukrainy mogą skorzystać także z pomocy w postaci m. in. zakwaterowania i wyżywienia zapewnianej przez Wojewodę, o której mowa w art. 12 specustawy.
Należy jednak pamiętać, iż począwszy od marca 2023 r. po wpływie 120 dni wyżej wskazana pomoc może być zapewniona w przypadku pokrycia z góry przez obywatela Ukrainy (posiadającego nr PESEL) 50% kosztów tej pomocy, nie więcej niż 40 zł za osobę dziennie.
Po upływie 180 dni od dnia pierwszego wjazdu obywatela Ukrainy, pomoc może być zapewniona w przypadku pokrycia 75% kosztów pomocy, nie więcej niż 60 zł za osobę dziennie- wskazany obowiązek wejdzie w życie od 1 maja 2023 r.
Wskazane wyżej regulacje dotyczące w partycypowaniu w kosztach zakwaterowania i wyżywienia nie będzie dotyczyć:
- osób niepełnosprawnych oraz osób sprawujących nad nimi opiekę,
- osób, które ukończyły 60 (kobiety) lub 65 (mężczyźni) lat,
- kobiet w ciąży,
- osób wychowujących dziecko do 12 miesiąca życia,
- osób samotnie sprawujących opiekę nad więcej niż dwojgiem dzieci,
- małoletnich oraz opiekunów tymczasowych małoletnich, którzy przybyli do Polski bez opiekuna faktycznego lub którzy byli umieszczeni w ukraińskiej pieczy zastępczej,
- innych, znajdujących się w trudnej sytuacji, uniemożliwiającej ich udział w kosztach pomocy.
W celu otrzymania świadczenia konieczne jest złożenie wniosku do samorządu (urzędu miasta, gminy itd). Wniosek składa się na specjalnym formularzu.
